Het is weer zover. De lente is begonnen, maar zoals bijna elk jaar is er nog veel op aan te merken. Te koud, te nat, te instabiel. Het is net de Staat van het Onderwijs. Elk jaar in april presenteert de Inspectie van het Onderwijs onder die noemer haar bevindingen in een lijvig rapport. Ook dit jaar is het weer raak, met nog ronkender bewoordingen dan vorige editie...

Soms is het onvermijdelijk: een school kan niet langer voortbestaan. Soms komt dat doordat de kwaliteit te lang onder druk staat en het bevoegd gezag geen reële mogelijkheden meer ziet om het tij te keren, bijvoorbeeld doordat het lerarentekort daar niet op te lossen blijkt. Meestal echter heeft het te maken met het leerlingenaantal. Als dat té lang té laag is, heeft dat niet alleen mogelijk consequenties voor de kwaliteit op een school, maar komen ook de financiën onder druk te staan.

In Friesland zijn de afgelopen jaren zo'n dertig samenwerkingsscholen ontstaan. Deze scholen combineren openbaar onderwijs met andere onderwijsvormen. VOO-voorzitter Marco Frijlink ondersteunt dit concept vanwege de positieve invloed op persoonlijke en maatschappelijke ontwikkeling. Durk Meijer, die leiding geeft aan zowel een christelijke als een openbare school in Drachten, werkt aan het overbruggen van verschillen tussen deze scholen.

De weerstand tegen de manier waarop wij leerlingen in het basisonderwijs al op 11-jarige leeftijd selecteren voor een vervolgopleiding groeit. En dat is goed, want we doen veel leerlingen tekort. Met de verkiezingen op komst lijkt er momentum te ontstaan om hier nu eindelijk echt iets tegen te doen.

UvH start onderzoek naar vrijheid en gelijkheid in het onderwijs  De vrijheden en verantwoordelijkheden van scholen zijn in Nederland vastgelegd in artikel 23 van de Grondwet. Welke vrijheden en verantwoordelijkheden scholen zouden moeten hebben, is al decennia blijvend voer voor discussie. Een relevante vraag voor politiek en samenleving anno nu is of het grondwetartikel uit 1917 nog wel aansluit bij huidige visies op goed onderwijs en ontwikkelingen in de samenleving.

Op 3 juli behandelde de Tweede Kamer de Wet tijdelijke nieuwkomersvoorzieningen. De Tweede Kamer heeft ingestemd met deze wet. In de Eerste Kamer staat het op 23 september op de agenda, maar het is nog onzeker of dit doorgaat, vanwege de val van het kabinet.

Goede medezeggenschap in het onderwijs vraagt om een gezamenlijke inspanning van alle betrokkenen. Dat is de strekking van een brief die de Vereniging Openbaar Onderwijs met acht andere ‘veldpartijen’ in het funderend onderwijs naar minister Dijkgraaf stuurde. 

De hoge schoolkosten waren al een probleem voor veel gezinnen en door de toenemende armoede leidt dit tot grotere ongelijkheid. Onderwijs-, leerling- en ouderorganisaties sturen de Tweede Kamer een brief met het verzoek een einde te maken aan die ongelijkheid. Laptops en tablets voor school zouden kosteloos beschikbaar moeten zijn voor alle leerlingen en als het aan de ondergetekende organisaties ligt wordt de vrijwillige ouderbijdrage in het primair onderwijs helemaal afgeschaft. "Als de minister kansengelijkheid serieus neemt moet hij ervoor zorgen dat het onderwijs toegankelijk is voor alle kinderen, ongeacht de portemonnee van hun ouders", aldus Marco Frijlink, voorzitter van de VOO (Vereniging Openbaar Onderwijs).  

Wat begon als een manier om zijn dochter te helpen met haar schoolprestaties, is voor Jesús Medina inmiddels een passie. Inmiddels heeft Urban Chess op meer dan 150 plekken in het hele land schaaktafels geregeld, maar het liefst wil Jesús ze plaatsen op het schoolplein van elke basisschool en elke middelbare school in ons land.  

Het viel te verwachten, helaas: in 2024 groeit de armoede onder kinderen schrikbarend. 7,1% dat zijn in een klas van gemiddeld 24 kinderen, twee kinderen per klas. En natuurlijk zijn er lokale en regionale verschillen, maar met deze aantallen, mag je stellen dat in elk geval elke school ermee te maken heeft.

Een zeer klein deel van het primair onderwijs en het voortgezet onderwijs heeft armoedebeleid geformuleerd, blijkt uit onderzoek namens de VOO. Terwijl armoede wel degelijk op elke school speelt. Het formuleren van een armoedebeleid in het schoolplan kan ervoor zorgen dat het thema bespreekbaarder wordt en dat kinderen beter worden ondersteund. Om dit te realiseren, pleit de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) voor het wettelijk verplicht opnemen van armoedebeleid in het schoolplan.

De vrijwillige ouderbijdrage veroorzaakt verschillen tussen scholen en moet afgeschaft worden. Sommige scholen wachten een politieke keuze hiervoor niet af en zetten die stap zelf al.

Regelmatig krijgen we bij onze helpdesk vragen over de vrijwillige ouderbijdrage. Vaak is er onduidelijkheid over de wetgeving of worden regels niet goed nageleefd. De bijdrage moet echt vrijwillig zijn en in alle communicatie richting ouders moet dat duidelijk worden aangegeven.

De Week van openbare scholen vindt dit jaar plaats van 20 t/m 24 maart. Op maandagmiddag 20 maart 2023 trappen de Vereniging Openbaar Onderwijs en VOS/ABB de Week van Openbare Scholen af met het symposium ‘Het verhaal van de openbare school’.

Met eersteklassers organiseerden we een Black Out Poetry-activiteit in alle talen die de leerlingen spreken. Dit hangt nu op ons Talenleerplein.

Digitale leermiddelen en de vrijwillige ouderbijdrage leiden tot kansenongelijkheid. Maak daar een einde aan, roepen ouderorganisaties op.

Er gaat nog steeds veel mis met het innen en besteden van de vrijwillige ouderbijdrage op basisscholen en middelbare scholen. De VOO krijgt signalen uit het hele land van ouders dat nog steeds kinderen niet mee mogen doen met activiteiten omdat de bijdrage niet is betaald.

Het thuiszittersteam van de Fritz Redlschool in Utrecht begeleidt leerlingen terug naar school door echt te kijken wat de jongere nodig heeft. Zonder protocollen, maatwerk bij de jongere thuis, zodat uiteindelijk schoolgang weer tot stand komt. 

De ouderbijdrage wordt voor veel meer gebruikt dan alleen een schoolreisje. Het is onvermijdelijk dat we het gesprek gaan voeren over de vraag wat we vinden dat er voor elke leerling aan budget beschikbaar zou moeten zijn.

De VOO stelt voor om het opnemen van armoedebeleid in het schoolplan wettelijk te verplichten. De reacties vanuit de wetenschap en het werkveld hierop zijn vrij positief.

Waar het over onderwijs gaat, ademt het regeerakkoord kansengelijkheid. Goed onderwijs voor álle kinderen. En hoe opmerkelijk het ook mag zijn, daar is in Nederland vandaag de dag helaas nog veel aan te doen. Dus het enthousiasme over de vele plannen zal snel wegebben, het zal gaan om de uitvoering. Er is werk aan de winkel en de VOO denkt en doet -als vanouds- graag mee.

Begin december presenteerde de Onderwijsraad een rapport waarin de raad zijn zorgen uitspreekt over de toename van marktwerking in het onderwijs. Dit gaat dan om de mate waarin huiswerkinstituten en bijles de school zijn ‘binnengedrongen’. De VOO sluit zich aan bij de Onderwijsraad over deze zorgen.

We zagen ook nog dit jaar dat er allerlei creatieve manieren waren gezocht én gevonden om ouders toch de vrijwillige ouderbijdrage te laten betalen.

Helaas is het niet voor elk kind vanzelfsprekend dat het onderwijs krijgt aangeboden. Het aantal kinderen dat zonder onderwijs thuiszit groeit.

Afgelopen week werd uit de eerste voortgangsrapportage van het Nationaal Programma Onderwijs nog maar eens duidelijk dat de coronacrisis er flink heeft ingehakt. Niet alleen staat het welbevinden van jongeren onder druk, ook is er sprake van significante leerachterstanden.

Artikel 23 zorgt ervoor dat in het onderwijs kinderen zich gescheiden ontwikkelen, afhankelijk van de religieuze en levensbeschouwelijke voorkeuren van hun ouders. De VOO zet zich ervoor in dat kinderen met welke achtergrond dan ook, met elkaar in één klas komen. Om zich met elkaar te ontwikkelen en met begrip en respect voor elkaar samenleven.

Gemiddeld zitten er in elke klas zo’n 2 à 3 kinderen die in armoede opgroeien. De VOO wil graag dat elke school, gezamenlijk met iedereen die er bij betrokken is, een armoedebeleid formuleert. En dat het armoedebeleid een verplicht onderdeel van het schoolplan wordt.

De VOO heeft met belangstelling en een zekere ontreddering kennisgenomen van de ‘Staat van het Onderwijs’ die de Inspectie van het Onderwijs vandaag presenteert.

Er vindt een wetswijziging plaats van de ouderbijdrage zodat kinderen niet worden uitgesloten van door de school georganiseerde activiteiten.

Handreiking voor de MR over het Nationaal Programma Onderwijs die de VOO heeft gemaakt om medezeggenschapsraden te ondersteunen.

De Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) heeft de afgelopen weken de verkiezingsprogramma’s, websites en ingevulde kieswijzers van politieke partijen onderzocht op de wijze hoe zij het onderwijs willen verbeteren.

De Vereniging Openbaar Onderwijs is verheugd over de kern van het Nationaal Onderwijsplan dat de ministers Engelshoven en Slob op 17 februari presenteerden.

Voor alle kinderen is het van belang dat zij aan het eind van de basisschool een passends schooladvies krijgen voor het voortgezet onderwijs. De VOO zet zich in om de kansengelijkheid voor alle kinderen te bevorderen.

Hi wereldverbeteraar,’ begint Amghar in Van radicaal naar amicaal. In november verscheen zijn boek voor docenten en jongerenwerkers over het bespreekbaar maken van radicalisering. Ook was hij rond de jaarwisseling te zien in de NTR-serie Karim pakt zijn kans, over kansenongelijkheid in het onderwijs.

Het VOO Congres School & Armoede gaat niet door in verband met de verspreiding van het coronavirus. De beslissing hierover is vandaag genomen. Of het congres op een ander moment plaatsvindt, wordt later bekend.

In verband met de verspreiding van het nieuwe coronavirus is besloten dat het kernwaardencongres Wat is jouw verhaal?! van VOS/ABB en de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) niet doorgaat op woensdag 18 maart. Wij verplaatsen het congres naar woensdag 4 november 2020.

De Tweede Kamer bespreekt deze week het wetsvoorstel ‘Wet gelijke kans op doorstroom naar havo en vwo’. Hiermee wil minister Slob regelen dat elke leerling een eerlijke en gelijke kans op doorstroom krijgt (van vmbo-gl/tl-4 naar havo 4 of van havo-5 naar vwo-5).

Waarom roept het voorstel van onderwijspartners om het definitieve schooladvies uit te stellen weerstand op, terwijl wetenschappelijk is aangetoond dat onze vroege voorsortering leidt tot meer kansenongelijkheid?

De ouderverenigingen Ouders van Waarde en de Vereniging Openbaar Onderwijs zijn enthousiast over de plannen om het definitieve schooladvies uit te stellen tot het derde leerjaar in het voortgezet onderwijs.

Op 28 maart organiseert de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) het landelijke congres School en Armoede. Voor de VOO is dit congres de start van onze campagne om dit onderwerp structureel op de agenda te krijgen bij beleidsmakers, leerkrachten, directeuren en besturen.

De Tweede Kamer heeft ingestemd met een wetsvoorstel van Peter Kwint (SP) en Lisa Westerveld (GroenLinks) waardoor kinderen niet meer uitgesloten mogen worden van activiteiten als ouders de vrijwillige ouderbijdrage niet kunnen betalen.

In het najaar van 2017 werd het onderwijsveld opgeschrikt door het rapport ‘Licht op schaduwonderwijs’. Uit onderzoek van Oberon en SEO Economisch Onderzoek bleek dat veel leerlingen in het VO gebruik maken van extra, vaak betaalde ondersteuning en begeleiding buiten het reguliere onderwijsaanbod. Kinderen van hoger opgeleide ouders volgen vaker een betaalde variant, wat de bestaande kansenongelijkheid vergroot.

Vele leerlingen en de Vereniging Openbaar Onderwijs met hen keken ernaar uit: met ingang van het schooljaar 2019-2020 had een wettelijk doorstroomrecht vmbo-havo van kracht moeten zijn. De nieuwe wet moet een soepelere doorstroom regelen, waarbij alle leerlingen met een diploma vmbo-gl of vmbo-tl (de mavo) recht krijgen om door te stromen naar de havo, mits zij in ten minste één extra algemeen vormend vak eindexamen hebben gedaan.

Kinderen van hoogopgeleide ouders krijgen vaak een hoger schooladvies dan klasgenoten die hetzelfde presteren, maar wier ouders minder hoog zijn opgeleid. Socioloog Sara Geven kreeg een grote beurs om te onderzoeken op welke manier het school- advies eerlijker kan.

Tijdens de opening van het congres De Staat van het Onderwijs, waar ik de VOO vertegenwoordig, staat ‘hokjesdenken’ centraal. De Deense video 'All that we share' wordt vertoond, die laat zien hoeveel mensen met verschillende achtergronden eigenlijk delen. Aan de zaal wordt gevraagd wie weleens is blijven zitten, of wie een ‘stapelaar’ is. Leerkrachten, bestuurders, beleidsmedewerkers: uit alle geledingen gaan mensen staan.

Op een regenachtige namiddag in november 2018 kwamen mensen met allerlei achtergronden bij elkaar op de Hogeschool van Amsterdam. Wat zij deelden? Interesse in of zorgen over ‘schaduwonderwijs’, een fenomeen dat groeit en een groeiende belangstelling geniet.

Het thema ‘kansengelijkheid’ staat volop in de belangstelling binnen het onderwijs en niet voor niets. Ook de VOO besteedt hier uitgebreid aandacht aan in het speciale themanummer van Onze School, dat vorige week bij de leden op de mat viel. De onderwijsministers stuurden op 13 maart een brief naar de Tweede Kamer, waarin zij diverse maatregelen noemen ter bevordering van kansengelijkheid.

Ouders doen hun kind steeds vaker op bijles, bijvoorbeeld uit angst voor een vmbo-advies. Dat is vaak het einde van de kans op hoger onderwijs. In haar boek De bijlesgeneratie analyseert Louise Elffers de run op een zo hoog mogelijk schooladvies.

Leone de Voogd (31) komt als onderwijsadviseur de Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) versterken. Zij richt zich op de thema's identiteit en kernwaarden van het openbaar onderwijs, burgerschapsvorming, leerlingparticipatie, ouderbetrokkenheid en passend onderwijs.