Op de katholieke basisschool in Bleiswijk was Karim Amghar in de jaren negentig de enige Marokkaans-Nederlandse leerling. ‘Ik heb er een hele leuke tijd gehad, tot ik als schooladvies vmbo-kader kreeg, terwijl mijn cito-score havo uitwees.’ Amghar voelde zich ondergewaardeerd, ging zich daarnaar gedragen en radicaliseerde. Hij wist het tij te keren en timmert nu flink aan de weg om zijn lessen te delen.
‘ Ik heb iets te pakken waarmee ik mensen kan raken en in beweging kan brengen’
Hi wereldverbeteraar,’ begint Amghar in Van radicaal naar amicaal. In november verscheen zijn boek voor docenten en jongerenwerkers over het bespreekbaar maken van radicalisering. Ook was hij rond de jaarwisseling te zien in de NTR-serie Karim pakt zijn kans, over kansenongelijkheid in het onderwijs. In de eerste aflevering bezoekt hij zijn oude basisschool. Volgens Amghar ontstond hier in groep 8 de voedingsbodem voor zijn radicalisering. Zijn vmbo-advies bracht hem flink aan het twijfelen over zichzelf. ‘Het liet een litteken achter, in mijn hart en in mijn hoofd. Ik voelde me niet gehoord en niet gezien.’ Hij ging zich gedragen naar de in zijn ogen negatieve stereotypering op basis van zijn etniciteit en religie. ‘Ik werd vrouwonvriendelijk, ging met een accent praten en werd irritant in de klas. Die voedingsbodem werd daar gecreëerd, maar ik dikte hem ook goed aan.’
Inmiddels relativeert hij meer. ‘Die meester zal het niet gedaan hebben om me te pesten. Hij gunde me een succeservaring en heeft niet ingezet op hoge verwachtingen. Terwijl ik díe juist nodig had.’ Amghar heeft destijds geen protest aangetekend en zijn ouders kwamen nooit op school. ‘Ze wisten niet beter.’ Nadrukkelijk: ‘Bij kansenongelijkheid heb ik het niet alleen over onderwaardering van kinderen. Heel veel ouders hebben niet de knowhow en middelen om ervoor te zorgen dat hun kind zijn volle potentie bereikt.’
Gezien door ronselaars
Amghar vond een groep op straat waar hij zich wél gezien voelde. Vanuit een slachtofferrol gedroegen ze zich naar bepaalde negatieve stereotypen. ‘Gucci petjes, vrouwen nasissen enzo.’ Toen hij ontdekte dat dit stoere gedrag niet bij hem paste, zocht hij het in zijn islamitische identiteit. ‘Ik werd heel vervelend om mee om te gaan. Zei bijvoorbeeld steeds “dat is verboden hè, om uit te gaan.”’ Hij kwam terug van dit veroordelen van anderen toen vrienden steeds minder met hem omgingen.
Maar ik had ook het geluk dat ik geen ronselaar om me heen had, anders was ik hier nu niet beland. Want mensen zien jou ook hè? Het is net als met loverboys, ronselaars merken dat je je niet lekker voelt. Ze omarmen jou, waardoor je je safe voelt. Zo komt het radicaliseringsproces op gang. Radicalisering gaat dus over zoekende zijn naar jezelf, en dan doorslaan in gedrag. Het is een misvatting dat het alleen betekent dat je naar Syrië wil vertrekken.’
‘Radicalisering begint vaak met iets goeds. Veel extremisten beginnen met de gedachte dat ze een probleem willen aanpakken, zoals het gezeik in Irak. Maar als je geweld gebruikt of de grondwet wilt ondermijnen, dan is dat gewoon fout.’ Met mensen die het niet eens zijn met onze grondwet, wil Amghar in dialoog. ‘Volgens mij is de kracht van democratie dat je die mag betwisten. Het is waardevol dat mensen tegen de schenen van de samenleving schoppen, zo blijven we scherp.’
Soft halleluja ding
Amghar stelt dat radicalisme verdwijnt wanneer je het bespreekbaar maakt. ‘Als je alles bespreekt, weet je wat er speelt in de samenleving en kan je daarop inspelen voordat er iets van extremisme ontstaat.’ In zijn boek behandelt hij de talking stick methode om een dialoog te voeren. Hierbij interrumperen deelnemers elkaar niet en bedenken ze pas wat ze willen zeggen als ze de spreekstok hebben. ‘Je werkt eerst aan veiligheid en waar je elkaar kunt vinden. Wat delen wij? Dan is het makkelijker stevige stellingen te bespreken. In een debat luister je om te reageren, maar bij deze dialoog om te begrijpen.’
Amghar traint docenten, jongerenwerkers en politie in deze methode. Vooral mensen bij de politie of geharde jongerenwerkers zijn terughoudend. ‘Vooraf denken zij dat het niet werkt en het een of ander soft halleluja ding is.’ Als deze harde mensen het eenmaal ervaren, gaat juist deze groep ‘aan’, vertelt Amghar. Hij klopt op zijn hart. ‘Zij hebben zoveel eigen pijn, omdat ze altijd hard hebben moeten handelen in hun werk, dat ze zelf nooit hebben ervaren hoe het is om open te gaan. Als ze eenmaal praten en echt voelen, denken ze, “potverdikkeme, dit is zó belangrijk”.’ Daarmee wil Amghar niet zeggen dat zijn methodiek voor alle gevallen van radicalisering de oplossing is. ‘Jongeren die al heel ver heen zijn in het radicaliseringproces, kun je hiermee niet zo makkelijk binnen de boot houden.’
‘Ga je nou wéér een probleem over de schutting gooien bij het onderwijs? Ja, dat doe ik.’
Ontdekkingstocht
Voor een veilige samenleving waarin iedereen gelijke kansen heeft, is volgens Amghar ook de school hard nodig. ‘Dan zeggen mensen vaak, ga je nou wéér een probleem over de schutting gooien bij het onderwijs? Ja’, stelt hij luid en woord voor woord, ‘dat doe ik alweer, en dat moeten we blijven doen met uitdagingen in de samenleving.’ Amghar benadrukt dat de leraar niet alles hoeft te doen. Hij wil de school herinrichten als een grote Franse supermarkt, waar je komt voor je basisbehoeften, maar en passant ook autobanden en ondergoed koopt. ‘De school moet eigenlijk ook zo zijn, waar lesgeven de basis is en verder alle ingrediënten aanwezig zijn om ervoor te zorgen dat het kind zijn volle potentie bereikt.’
Voor Amghar waren de hoge verwachtingen van zijn broer essentieel om de weg terug te vinden. ‘Ik kwam boos thuis na een pittig gesprek op mijn mbo-opleiding. Ik wilde stoppen, dan maar op de heftruck werken. Hij legde zijn hand op mijn schouder en zei “Luister, jij moet naar het hbo, dat is waar je thuishoort.” Ik dacht “waar heb je het over?” maar hij heeft het een beetje doorgedrukt en had gelijk.’
Op het hbo ging Amghar weer in zichzelf geloven en hij is nog steeds aan het ontdekken waar hij toe in staat is. ‘Misschien overcompenseer ik, maar ik wil de wereld redden.’ Dus komen er meer boeken en tv-programma’s waarmee hij kansenongelijkheid wil agenderen. ‘Ik heb het gevoel dat ik iets te pakken heb waarmee ik mensen kan raken en in beweging kan brengen.’ Toch voelt hij zich nog regelmatig ondergewaardeerd. ‘Ik heb een soort onzekerheid vanuit dat groep-8 advies waardoor ik wil laten zien wat ik waard ben. Ik wil ook dat anderen dat erkennen. Gebeurt dat niet, dan twijfel ik of ik echt wel zo waardevol ben als ik nu denk.’
Dit interview komt uit het magazine Onze School Tekst: Leone de Voogd Beeld: Mieke Meesen
Karim Amghar (Rotterdam, 1988) studeerde communicatie & media en pedagogiek & didactiek. Hij werkt als docent omgangskunde in het mbo en hbo, is (mede-)oprichter van trainingsbureau WijWijs en recruitmentbureau YouMatch en programmamaker en tv-presentator bij de NTR. Amghar woont in Bleiswijk met zijn vrouw en twee kinderen.
Karim Amghar over openbaar onderwijs De tv-serie Karim pakt zijn kans volgde Amghar ook in de zoektocht naar een school voor zijn dochter. Hij koos voor de openbare school. ‘Ik heb het gevoel dat ze daar het beste wordt voorbereid op de Nederlandse samenleving. Dat betekent dat we thuis iets meer aan religie moeten doen, maar ik vind het belangrijk en waardevol dat ze ook te horen krijgt over andere religies en verschillen ontmoet.’
Van radicaal naar amicaal. Polarisatie en radicalisering bespreekbaar maken in wijk en klas.
Het is weer zover. De lente is begonnen, maar zoals bijna elk jaar is er nog veel op aan te merken. Te koud, te nat, te instabiel. Het is net de Staat van het Onderwijs. Elk jaar in april presenteert de Inspectie van het Onderwijs onder die noemer haar bevindingen in een lijvig rapport. Ook dit jaar is het weer raak, met nog ronkender bewoordingen dan vorige editie...
Als reactie op de aanpassingen in de Wet medezeggenschap op scholen (WMS) per 1 augustus 2023, hebben Tweede Kamerleden Stoffer en Pijpelink een amendement voorgesteld dat deze week met algemene stemmen in de Tweede Kamer is aangenomen. Dit amendement op een onderdeel van de Reparatiewet OCW voor het jaar 2023-2024, versterkt de informatiepositie van de medezeggenschapsraad en brengt de tekst van de WMS op dit punt in lijn met de tekst in de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW).
Om de beste ervaringen te bieden, gebruiken wij technologieën zoals cookies om informatie over je apparaat op te slaan en/of te raadplegen. Door in te stemmen met deze technologieën kunnen wij gegevens zoals surfgedrag of unieke ID's op deze site verwerken. Als je geen toestemming geeft of uw toestemming intrekt, kan dit een nadelige invloed hebben op bepaalde functies en mogelijkheden.
Functioneel
Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door uw Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een website of over verschillende websites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
