Samen leven, samen leren

Terwijl het bij ondernemingsraden heel gebruikelijk is dat zij kunnen beschikken over een ambtelijk secretaris, is dit bij GMR’en in het onderwijs veel minder het geval. Juist nu onderwijsorganisaties steeds groter worden en de medezeggenschap belangrijker, verdient iedere GMR een ambtelijk secretaris. Een secretaris levert een grote bijdrage aan het verder professionaliseren van de medezeggenschap binnen de organisatie. Als GMR-leden goed geïnformeerd en ondersteund worden kunnen zij hun werk beter uitvoeren.

Inhoud van de functie

Een ambtelijk secretaris kan diverse werkzaamheden uitvoeren. Te denken valt aan secretariële activiteiten zoals ervoor zorgen dat de vergaderstukken van de GMR en de MR’en gemakkelijk kunnen worden gevonden door geïnteresseerde ouders, personeelsleden en leerlingen. Ook het regelmatig verspreiden van een medezeggenschapsnieuwsbrief wordt tot de taken van een ambtelijk secretaris gerekend. Een andere belangrijke taak is het actueel houden van de websitedeel over medezeggenschap en ervoor zorgen dat de verplichte documenten vindbaar en actueel zijn. Verder is van belang dat deze persoon zorgt voor een standaard informatiepakket voor nieuwe (G)MR-leden, hen inwerkt en in het begin begeleidt, maar ook kan hij/zij standaard formats voor notulen of een jaarverslag ter beschikking stellen. Daarnaast kan de ambtelijk secretaris een discussieplatform voor leden van de (G)MR beheren. Een ambtelijk secretaris is vaak ook de spin in het web als het gaat om de communicatie tussen de GMR en de medezeggenschapsraden. En ten slotte is de ambtelijk secretaris doorgaans degene die het archief van de medezeggenschap bijhoudt. Kortom, met het aanstellen van een ambtelijk secretaris kunnen de (G)MR-leden zich geheel op de inhoud van hun functie richten.

Wat is de positie van de ambtelijk secretaris binnen de organisatie?

Ambtelijk secretarissen hebben in de praktijk verschillende soorten aanstellingen. Sommigen zijn in dienst bij de onderwijsorganisatie, anderen werken als ZZp’er. Een ambtelijk secretaris maakt in ieder geval geen deel uit van de GMR, maar is toegevoegd aan de GMR. Dit betekent dat hij/zij geen stemrecht heeft als er een besluit over een beleidsvoorstel moet worden genomen. Ondanks dat een ambtelijk secretaris een aanstelling heeft bij de onderwijsorganisatie  moet hij/zij zich wel onafhankelijk van de bestuurder kunnen opstellen; de ambtelijk secretaris voert de taken uit ten behoeve van de medezeggenschap. Het functioneringsgesprek van de ambtelijk secretaris wordt doorgaans door de  voorzitter of door het dagelijks bestuur van de GMR gevoerd.

Aantal uren per week

Het is moeilijk om exact aan te geven hoeveel tijd een ambtelijk secretaris per week nodig heeft om het werk uit te kunnen voeren; dit is namelijk sterk afhankelijk van het takenpakket. Een aanstelling voor 8 uur per week is een heel reëel uitgangspunt en hierbij maakt het niet uit of de werkzaamheden voor een grote of kleine onderwijsorganisatie worden verricht.

Wie zal de ambtelijk secretaris betalen?

Een bestuurder die de medezeggenschap hoog in het vaandel heeft staan, zal er geen moeite mee hebben om in de begroting ruimte vrij te maken voor de kosten van een ambtelijk secretaris. Verder zijn in de CAO afspraken opgenomen over de faciliteiten waarover de PGMR kan beschikken. In de CAO staat dat de werkgever voor de PGMR per deelnemende school een bedrag van minimaal € 1545,- beschikbaar stelt per schooljaar.

Wat doet de VOO?

De VOO vindt dat iedere GMR over deze ondersteuning moet kunnen beschikken. De VOO ondersteunt een netwerk voor de MR-ondersteuners in het onderwijs dat twee keer per jaar bijeenkomt om ervaringen uit te wisselen, kennis te delen, met elkaar te discussiëren en elkaar te informeren. Ook beheert de VOO een LinkedIn-groep waar ambtelijk secretarissen bij medezeggenschap in het onderwijs zich bij aan kunnen sluiten. De eerstvolgende netwerkbijeenkomst vindt plaats op 14 mei 2020. Ambtelijk secretarissen die (met hun GMR) lid worden van de VOO genieten veel voordelen. Zo hebben zij een vast aanspreekpunt bij de VOO, kunnen zij sparren met professionals en deskundigen, kunnen zij dagelijks de helpdesk bellen met vragen over medezeggenschap en krijgen zij korting op onze netwerkbijeenkomsten.

Advies of ondersteuning nodig bij de inzet van een ambtelijk secretaris? Neem contact op met Janny Arends, senior beleidsadviseur van de VOO via 036 533 15 00 of via [email protected]. Wij hebben inmiddels een ruime ervaring met het aanstellen van een ambtelijk secretaris bij de medezeggenschap in het onderwijs!

Er is betere ondersteuning nodig voor ambtelijk secretarissen van medezeggenschapsraden in het onderwijs. Dat blijkt uit onderzoek van de VOO. Zo is er behoefte aan meer kennis over wetgeving en er is vraag naar een betere functieomschrijving.

Het werk van de medezeggenschapsraad wordt steeds complexer en er wordt ook steeds meer gevraagd van MR-leden. Het is dan ook steeds wenselijker dat een (gemeenschappelijke) medezeggenschapsraad een ambtelijk secretaris heeft, ter ondersteuning van zijn werkzaamheden. Dit zorgt namelijk voor een grotere professionaliteit van de MR.

De VOO deed onderzoek onder ambtelijk secretarissen om informatie over hun functie en hun ondersteuningswensen op te halen.

Uitkomsten onderzoek

Het onderzoek van de VOO, ingevuld door 46 mensen die MR’en ondersteunen middels secretarieel werk, had een aantal opmerkelijke uitkomsten:

• Bij 54% van de ambtelijk secretarissen is de functie opgenomen in het medezeggenschapsstatuut of -reglement.
• De functiebenamingen zijn verschillend en ook het type MR wat wordt ondersteund verschilt. Het merendeel werkt voor de GMR, zo’n 28% ondersteunt een MR.
• In bijna de helft van de gevallen is het bevoegd gezag degene die de MR aanstuurt, bij anderen is dat de GMR.
• Een klein deel van de secretarissen is zzp’er, het merendeel van de respondenten is in dienst bij de betreffende schoolorganisatie.
• De werkzaamheden van de ambtelijk secretaris bewegen zich tussen secretarieel/organisatorisch en beleidsvormend.

Een belangrijke vraag in het onderzoek was waar ambtelijk secretarissen in hun werk zoal tegenaan lopen. Hieruit kwam naar voren dat het bewaken van processen (tijdigheid stukken, juiste procedures volgen) een belangrijkj onderwerp is. Tevens zijn onderwerpen als het werken aan de motivatie van MR-leden en een duidelijke rolinname als ambtelijk secretaris onderwerpen die door ambtelijk secretarissen worden genoemd.

Ook is gevraagd welke activiteiten de VOO kan ontplooien om ambtelijk secretarissen beter van dienst te zijn. Daar kwam uit naar voren dat de VOO aan de slag zou kunnen gaan met het organiseren van scholing op gebied van de WMS en beleidsvorming binnen het onderwijs. Ook is er vraag naar een op het onderwijs gerichte beroepsopleiding voor ambtelijk secretarissen. Daarnaast zijn er verschillende thema’s die aan bod zouden kunnen komen bij bijeenkomsten voor ambtelijk secretarissen, zoals de Wet medezeggenschap op scholen en versterking van de positie binnen de organisatie. Verder is ook behoefte aan meer uitwisseling van ervaringen. Het opzetten van intervisiegroepen zou daarbij een optie kunnen zijn. 67% van de ambtelijk secretarissen voelt daar wel wat voor.

Ontwikkelingen VOO

De komende tijd zal de VOO n de ondersteuning van ambtelijk secretarissen verder uitbreiden. Naast netwerkbijeenkomsten zal de kennisbank worden uitgebreid met informatie die bestuurder en (G)MR behulpzaam kan zijn bij het aanstellen en positioneren van de ambtelijk secretaris. Leden van de VOO kunnen hun vragen m.b.t. de ambtelijk secretaris stellen aan de VOO Helpdesk en de VOO biedt ook mogelijkheid om bestuur en/of MR’en uitgebreid te begeleiden hierbij. Houd voor de laatste ontwikkelingen vooral de website in de gaten.

Op 14 mei houdt de VOO tevens een netwerkbijeenkomst voor mabtelijk secretarissen. Meld u zich aan via onze website!

Op 18 maart 2020 houden de VOO en VOS/ABB een landelijk congres over de nieuwe kernwaarden van het openbaar onderwijs. Bij de start van deze feestelijke dag, in het Openluchtmuseum in Arnhem, worden de kernwaarden gelanceerd. Ook u kunt hier gratis bij aanwezig zijn!

De VOO en VOS/ABB hebben de afgelopen maanden gewerkt aan nieuwe kernwaarden voor het openbaar onderwijs. Deze waarden passen bij de maatschappelijke opdracht van openbare scholen van nu. Met deze kernwaarden wordt de identiteit van het openbaar onderwijs en van openbare scholen versterkt. De huidige kernwaarden worden daarmee vervangen.

Verhalen van het openbaar onderwijs

Het congres zal in het teken staan van de verhalen van openbare scholen. ‘Wat is jouw verhaal?’ is dan ook het motto van het congres op 18 maart 2020. De feestelijke dag valt in de landelijke campagneweek voor het openbaar onderwijs, de zogenaamde School!Week. Deze dag is bedoeld voor ouders, leerkrachten, schoolleiders, leerlingen, schoolbestuurders en andere betrokkenen bij het openbaar onderwijs. U kunt zich voor het congres aanmelden via de website van het Openbaar Onderwijs.

Op de dag zelf kunnen aanwezigen verschillende workshops volgen die in het teken staan van de nieuwe kernwaarden. Thema’s als burgerschap, democratie en diversiteit komen aan bod en de workshops worden onder meer gegeven door ProDemos, burgerschapsexpert Bram Eidhof en schrijfster Natascha van Weezel.

Congres voor kinderen

Het congres zal in de middag plaatsvinden. Op dezelfde dag is er in de ochtend een Kindercongres. Hier zijn leerlingen uit groep 7 en groep 8 van de basisschool uitgenodigd. Ook brugklassers zijn van harte welkom. Deelname hieraan is ook geheel gratis.

Op deze ochtend kunnen kinderen workshops volgen en vervolgens de plenaire opening van de middag bijwonen. Uiteraard is het ook mogelijk te genieten van wat het Openluchtmuseum te bieden heeft.

Aanmelden

U kuntzich online aanmelden voor het congres en het kindercongres. Op de website www.openbaaronderwijs.nu vindt u ook meer informatie over het congres, en activiteiten die op scholen georganiseerd kunnen worden.

Bekijk hier de volledige uitnodiging voor het congres. Met vragen kunt u ook altijd terecht bij de VOO of VOS/ABB. We zien u graag op 18 maart bij het Openluchtmuseum in Arnhem!

Op 27 november 2019 vond het jaarlijkse WMS Congres plaats. Op het congres is ruimte voor leden van medezeggenschapsraden en hun gesprekspartners om elkaar te ontmoeten, om workshops te volgen en om in gesprek te gaan met voor medezeggenschap belangrijke organisaties, zoals de VOO.

De VOO verzorgde op tijdens het WMS Congres zeven workshops, waaronder een verkorte versie van onze cursus MR Start, een workshop over financiën en een workshop over contact met de achterban. In de centrale hal van het congres stond de VOO tevens met een kraam. Hier konden MR-leden in gesprek gaan met onze experts op het gebied van medezeggenschap.

Verschillende MR-leden hadden vragen over de VOO en over situaties die zij meemaken in hun werk als MR-lid. Onderwerpen die tijdens deze gesprekken aan bod kwamen waren bijvoorbeeld tijdgebrek, de relatie met het bevoegd gezag van de school en geheimhouding. Ook een vraag hierover? Lees dan vooral meer in onze kennisbank of neem als lid van de VOO contact op met onze helpdesk!

Tijdens de verschillende VOO-workshops op het WMS Congres gingen MR-leden met VOO-experts dieper in op verschillende onderwerpen. Joost Vreuls, trainer bij de VOO, ging in gesprek met leden van de ondersteuningsplanraad (OPR) over het functioneren van de OPR. VOO-trainer Ron van der Wens sprak met (G)MR-leden en bestuurders over het belang van een ambtelijk secretaris voor de medezeggenschap en Jeroen Peters verzorgde een workshop over geldstromen binnen het onderwijs. Daarnaast volgden MR-leden ook een verkorte cursus MR Start en een workshop over contact met de achterban, gegeven door VOO-adviseur Janny Arends. Indien u meer wilt weten over de mogelijkheden om een cursus/workshop voor uw MR te organiseren, neem dan vooral contact op met de VOO of kijk op onze cursuspagina.

VOO Congres op 28 maart

Op 28 maart 2020 organiseert de VOO zelf een congres, met als thema School & Armoede. Veel MR-leden bleken hierin geïnteresseerd te zijn en te willen kijken wat op school gedaan kan worden om armoede onder kinderen te bestrijden. Bent u ook geïnteresseerd in ons congres? Houd dan vooral onze website en sociale mediapagina’s in te gaten!

Een mengsel van melancholie en uitbundigheid. Dat horen we in de Klezmer-muziek die Micha de Winter voorafgaand aan zijn lezing speelt op klarinet. Het raakt volgens hem aan het thema van deze 2^e NIVOZ Onderwijsavond in de reeks De grote wereld en de kleine wereld. Naar een pedagogiek van de hoop. ‘Hoop in tijden dat we die – in een zekere periode van melancholie en ellende – ook misschien heel erg nodig hebben.’

Tekst: Leone de Voogd

Achtereenvolgens bespreekt De Winter, emeritus hoogleraar Maatschappelijke Opvoedingsvraagstukken, de thema’s ‘Het kwetsbare kind’ en ‘Hoopvol opvoeden’. In het eerste thema herken ik veel van de vorige onderwijsavond door Trudy Dehue. Net als Dehue waarschuwt De Winter voor de trend dat steeds minder kinderen ‘normaal’ worden genoemd en het groeiende leger ‘professionals’ rondom het kind. Wat hem opviel in de heftige verhalen die hij te horen kreeg tijdens zijn onderzoek Geweld in de jeugdzorg was dat kinderen vooral geen slachtoffer genoemd willen worden. Zij willen gewoon zijn en niet op hun kwetsbaarheid aangesproken worden.

Natuurlijk is iedereen kwetsbaar en zijn er ook reële bedreigingen die bij kinderen binnenkomen. De problemen en gevaren in de wereld kan en moet je niet weghouden bij kinderen, stelt De Winter. De taak van opvoeders is kinderen helpen hier betekenis aan te geven en er hoop en mogelijkheden tot verbetering tegenover te plaatsen. Een mooie boodschap, die mij terugbrengt bij mijn eigen jeugd.

Ik was zo’n kind dat geregeld ‘de wereld op haar schouders nam’. Hadden volwassenen mij in bescherming moeten nemen tegen de ellende in de wereld? Was dat eigenlijk de bedoeling van de docent die vroeg ‘is dat niet een veel zwaar boek voor jouw leeftijd?’ toen hij me in de brugklas een dikke roman over de Chinese strafkampen zag lezen? Ik voelde me vooral beledigd, maar was wél zoekende naar de kleine stapjes die ik zelf kon zetten om de wereld te verbeteren en hoop te houden.

Hoopgevend onderwijs

Hoe doe je dat dan, hoopvol opvoeden? De Winter verwijst veelvuldig naar de inaugurele rede van Lea Dasberg in 1980: Pedagogie in de schaduw van het jaar 2000: of hulde aan de hoop. ‘Kinderen hebben het nodig om nodig te zijn’, zo vat hij haar boodschap samen. Wat kinderen nodig hebben om de uitdagingen in hun leven en de wereld aan te gaan, is het gevoel dat zij ertoe doen en de wereld op ze zit te wachten. Hoop is zo de motor voor ontwikkeling.

De Winter heeft de 4 letters van HOOP vertaald naar vier domeinen van hoopgevend onderwijs:

Handelingsperspectieven cultiveren

                Laat kinderen oefenen met ‘agency’: de ervaring dat zij iets kunnen veranderen, hoe klein ook. De Winter geeft als voorbeeld pesten op school. Je kunt allerlei protocollen en trainingen de school in halen, maar ook de kinderen zelf onderzoek laten doen. Hoe vaak, door wie en waarom wordt er hier eigenlijk gepest? Wat zijn de gevolgen en wat zou kunnen helpen? Kinderen die na dit soort analyses en gesprekken zelf maatregelen bedenken, ervaren verantwoordelijkheid en hoop.

Onderbreken van impulsieve oordelen

                Ook kinderen hebben snel een oordeel klaar en opvoeden is daarom volgens De Winter ook een strijdtoneel. Kinderen hebben tegengas nodig en opvoeden bestaat dus ook uit de ‘kunst om weerstand te bieden’. Tegen een ouder die dat strijdtoneel niet herkende zei De Winter eens: ‘Als u nooit een conflict heeft gehad, bent u misschien vergeten op te voeden’. Kinderen mogen hun eigen mening hebben, maar ook altijd bevraagd worden waar zij die mening vandaan hebben.

Optimisme voorleven

                Kinderen krijgen veel ellende over zicht uitgestort, onder andere door de ‘negativity bias’ in het nieuws: wat opvalt krijgt de aandacht, en dat is vaak negatief nieuws. Aan opvoeders de taak kinderen hier bewust van te maken.

Participatie bevorderen

                Ook het hebben van een stem is een bron van hoop. De Winter hoorde van veel kinderen in de jeugdzorg dat zij zo graag eens vragen hadden gehad als ‘Hoe gaat het, hoe vind je het hier eigenlijk?’. Niet voor niets heeft de stem en participatie van leerlingen een belangrijke plaats in het programma De Vreedzame School dat De Winter mede ontwikkelde.

Ontmoeting organiseren

Tot slot houdt De Winter een warm pleidooi voor ‘Schoolethos’. Wat hij hiermee bedoelt, is dat je het niet alleen kunt, maar elkaar, het team en een gedeelde cultuur nodig hebt. Kinderen hebben belang bij sterke pedagogische gemeenschappen, waarin we niet denken vanuit ‘mijn kind’, maar een gedeelde verantwoordelijkheid voor ‘onze kinderen’. Dat betekent dat je krachten moet bundelen: bespreek lastige vraagstukken met ouders, de imam, het jongerenwerk.

‘Als kinderen zien dat volwassenen er met elkaar uitkomen, geeft dat vertrouwen’.

De Winter verdedigt zijn idealen met verve in reactie op vragen uit de zaal. Kunnen kinderen met verschillende schoolniveaus (vmbo, havo, vwo) bijvoorbeeld wel samen onderwijs volgen? ‘Sommige dingen zijn heel lastig, maar sommige dingen moeten’, stelt De Winter. Hij wijst erop dat elkaar niet kennen de voorbode van polarisatie is en je ontmoeting dus moet organiseren. Ook als je niet álles samen kunt doen, zijn er genoeg activiteiten die je kunt delen.

Diversiteit is een wezenskenmerk van de samenleving en samenwerken tussen verschillende lagen van de bevolking hoort volgens hem dan ook bij burgerschap. Niet voor niets startte hij de lezing al met een verwijzing naar Martha Nussbaum. ‘Medemenselijkheid moet je cultiveren’, stelt zij, waarmee ze doelt op het vermogen je te verplaatsen in de belevingswereld en het lijden van anderen. Zo keren we terug bij de ‘grote vraag’ waar De Winter de avond mee opende, ‘Waartoe voeden we op?’, en die hij zelf beantwoordde met ‘democratisch burgerschap’. Laten we hopen dat het onderwijs daaraan bij kan dragen en deze hoop ook zelf als motor voor ontwikkeling gebruiken.