Basiskennis medezeggenschap
De leden hebben een goede basiskennis. Om goed vorm en inhoud aan medezeggenschap te kunnen geven is basiskennis over het werk van de MR van groot belang. Wat kan een MR, waar mag een MR zich mee bemoeien, waar moet een MR zich mee bemoeien en waar moet hij zich vooral niet mee bemoeien? Het verdient aanbeveling als nieuwe leden een introducerende cursus volgen, of zichzelf bekwamen door middel van bijvoorbeeld het Zakboek Medezeggenschap. U kunt de belangrijkste wet, de Wet medezeggenschap op scholen, vinden in onze kennisbank.
Activiteitenplan
In het activiteitenplan beschrijft de medezeggenschapsraad wat hij zelf het komende schooljaar aan scholing, deskundigheidsbevordering of externe ondersteuning nodig heeft. Ook worden de speerpunten en de werkwijze van de MR beschreven. Tevens worden in het activiteitenplan kosten voor lidmaatschappen, abonnementen of de aanschaf van nieuwe publicaties opgenomen. Verder bevat het activiteitenplan de missie van de MR. Bij het formuleren van de missie gaat het om de vraag wat de MR-leden als hun belangrijkste taak zien, wat voor raad de MR wil zijn en wat men met de medezeggenschap wil bereiken. Een missie geeft de betekenis aan van de MR. Een missieomschrijving geeft aan of de MR-leden vooral het algemeen belang dienen of vooral de belangen van hun eigen achterban. Maar ook wordt duidelijk hoe de MR omgaat met beleidsvoorstellen: beïnvloeden of eerder toetsen en controleren.
Het activiteitenplan bevat ook een overzicht van alle onderwerpen die de MR in dat schooljaar wil behandelen. Naast de vaste onderwerpen als de begroting, het jaarverslag van de MR en het formatieplan kunnen ook onderwerpen worden opgenomen die een meer ad hoc karakter hebben of die met het functioneren van de MR te maken hebben. En uiteraard biedt het schoolplan en het daarop gebaseerde jaarplan van de directeur speerpunten waar de MR in de loop van het schooljaar mee te maken krijgt. Aan het activiteitenplan wordt een begroting gekoppeld waarin de kosten voor de diverse activiteiten zijn opgenomen. De medezeggenschapsraad legt jaarlijks verantwoording af over de besteding van de middelen.
Goede bereikbaarheid
MR-leden moeten voor hun achterban bereikbaar zijn, bijvoorbeeld als ouders of personeelsleden vragen hebben over het voorgestelde beleid of willen weten wat er in de MR is besproken. De samenstelling van de MR staat in de schoolgids en is terug te vinden zijn op de website van de school. Ook beschikt de MR over een eigen algemeen mailadres, bijvoorbeeld [email protected]. MR-leden kunnen ook een ‘spreekuur’ houden waar de achterban terecht kan met vragen en opmerkingen. En uiteraard kunnen moderne media behulpzaam zijn bij het vergroten van de bereikbaarheid.
Onderwerpen die bij de achterban leven
Vaak reageert een MR op een voorstel dat de directeur van de school voorlegt. Een MR kan ook ongevraagd beleidsonderwerpen aan de orde stellen die via de achterban zijn ingebracht. Een voorbeeld hiervan is een aanpassing van de schooltijden; dit is een onderwerp waarbij zowel ouders als personeelsleden betrokken zijn. Om als MR een actieve rol te kunnen spelen is het essentieel dat de MR weet wat er bij de achterban leeft en hierover pro-actief contact onderhoudt met de achterban.
Onderscheid hoofd- en bijzaken
Een lid van een goed functionerende MR kan in voldoende mate hoofdzaken van bijzaken onderscheiden en belangen afwegen. Voor de MR is het belangrijk dat de kwaliteit van het onderwijs gewaarborgd is. Verder moet de school financieel gezond zijn. Deze onderwerpen komen gedurende het schooljaar geregeld terug op de agenda van de medezeggenschap, andere worden één keer per jaar besproken, bijvoorbeeld de vakantieregeling of deelname aan een onderwijskundig experiment.
Tweerichtingsverkeer
Het tweerichtingsverkeer gaat over de informatie van de MR naar de achterban en omgekeerd. Een belangrijke informatiebron zijn de notulen van de vergaderingen; zorg dat deze helder en toegankelijk geschreven zijn. Een MR kan ook een thema-avond organiseren om de achterban te informeren over een belangrijk onderwerp en de mening van de achterban te peilen.
Naast het geven van informatie is het belangrijk dat de medezeggenschap op school zich door zijn achterban laat informeren. Voor de oudergeleding van de MR kan het nuttig zijn om geregeld contact te hebben met de ouderraad. Deze groep actieve ouders heeft een grote binding met de school en zicht op wat er leeft. De personeelsgeleding van de MR kan via de teamvergadering geïnformeerd worden over belangrijke items voor het personeel van de school.
Effectief vergaderen
Een goede vergadering is uitermate belangrijk voor de MR. Dat begint met een overzichtelijke agenda waarop staat aangegeven wat de status van een agendapunt is (informatie, discussie of besluit) en hoe lang er over het agendapunt wordt gesproken. Alle MR-leden kunnen bijdragen aan een efficiënte vergadering door zich inhoudelijk goed voor te bereiden. Verder is het de taak van de voorzitter om de vergadering ordelijk te laten verlopen en er op toe te zien dat er duidelijke besluiten worden genomen. En ten slotte is een helder verslag inclusief actiepunten van belang.
Taakverdeling
Uit een goed gevuld jaarplan blijkt dat een MR-lid van veel zaken op de hoogte moet zijn. Voor inhoudelijke diepgang kan het verstandig zijn om de diverse onderwerpen in taakgebieden in te delen en deze te verdelen over de verschillende MR-leden. Veel voorkomende taakgebieden zijn financiën, personeelsbeleid, communicatie, onderwijskundig beleid en zorgbeleid.
Bij de taakverdeling hoort verder dat een voorzitter en een secretaris/penningmeester worden benoemd. Deze worden uit de MR-leden gekozen en hun taken liggen vast in het huishoudelijk reglement.
Netwerken
MR-leden leven niet in een vacuüm; het is voor hen van belang om contacten te hebben met relevante anderen. Hierbij kan uiteraard gedacht worden aan de leden van de GMR, maar ook MR-leden van andere scholen die onder hetzelfde bestuur vallen. En in krimpsituaties kan het verstandig zijn om ook de MR van een ander bestuur te kennen. En verder is het handig om te weten of er onder de ouders specifieke deskundigheid is, bijvoorbeeld op het gebied van financiën. Zicht op en gebruik van specifieke kwaliteiten en competenties van anderen kan de positie van de MR op school versterken.
