Gepubliceerd op: vrijdag 9 juli 2021
De nieuwe wet vrijwillige ouderbijdrage is niet voor alle scholen duidelijk.
Twee weken terug schreef ik al over de wet die verbiedt dat scholen kinderen uitsluiten van activiteiten als hun ouders om wat voor reden dan ook de vrijwillige ouderbijdrage niet hebben betaald. Deze wet gaat op 1 augustus in en uit de reacties en vragen die we krijgen blijkt dat het nog lang niet voor alle scholen duidelijk is wat dit nou betekent.
Om het uit te leggen is het het makkelijkst om het om te draaien: je mag alleen nog een verplichte ouderbijdrage vragen voor persoonsgebonden materiaal dat langer dan een jaar meegaat. Denk aan een atlas, een woordenboek, een rekenmachine, schriften, pennen, etc. Alle andere kosten zijn vrijwillig.
Kinderen mogen niet meer worden uitgesloten
Als er voor het volgen van onderwijs een laptop of chromebook nodig is, mag de school vragen om deze aan te schaffen. Doen of kunnen ouders dat niet dan móét de school gratis voor een volwaardig alternatief zorgen. Kinderen mogen niet worden uitgesloten van schoolreisjes, ook niet als de ouders niet hebben betaald. En nee, kinderen mogen ook niet worden uitgesloten van excursies of andere speciale activiteiten. En nee, echt, ook niet van de reis naar Londen, Berlijn, Rome, Athene of China. Oh en opgelet, hetzelfde geldt voor huiswerkbegeleiding en examentraining en zelfs voor tweetalig onderwijs of deelname aan een Technasium.
Kortom, de basisregel is: alle kosten zijn vrijwillig en geen kind mag worden uitgesloten als de ouders om wat voor reden dan ook niet betalen.
Maak als school kosten transparant en inzichtelijk
Natuurlijk maken bijdragen van ouders die het kunnen betalen veel mooie en belangrijke activiteiten mogelijk. Als scholen dat transparant en inzichtelijk maken, zullen veel ouders bereid zijn om te blijven betalen en velen zelfs om iets extra’s te betalen om de kosten te dekken voor kinderen van wie de ouders dat niet kunnen. Daar zijn inmiddels op diverse plekken al goede ervaringen mee opgedaan.
En tegelijk zal het soms nopen om goed na te denken wat je als school nu wel en niet wilt organiseren en het daar met elkaar, met leerkrachten en directie, ouders én leerlingen, over te hebben. Is het echt nodig om naar China te gaan? Welk doel wil je daarmee bereiken? En zijn die doelen misschien ook op een andere manier te realiseren? En is het het echt waard?
Limiet vrijwillige ouderbijdrage
Want je moet je ook realiseren dat een hoge verplichte ouderbijdrage ook als effect heeft dat er selectie aan de poort ontstaat. Ouders met een bijstandsuitkering bedenken zich wel drie keer voor ze hun kind aanmelden bij een school waar de vrijwillige ouderbijdrage inclusief reisjes € 600 of € 800 is. De hoogste bekende vrijwillige ouderbijdrage kent een school in Amsterdam: € 9.600 per kind per jaar. Daarmee straal je duidelijk uit welke kinderen welkom zijn en welke niet. Gelukkig kan ook deze school vanaf 1 augustus kinderen van wie de ouders dat niet kunnen betalen niet meer uitsluiten van activiteiten.
Kamerlid Habtamu de Hoop diende 3 weken geleden een motie in die de regering oproept een limiet te stellen aan de vrijwillige ouderbijdrage die scholen mogen vragen. Wat mij betreft een logische volgende stap. Scholen en alle activiteiten die zij ontplooien moeten voor alle kinderen toegankelijk zijn. De motie is met 87 van de 150 stemmen aangenomen, dus de bal ligt nu bij de minister!
