Lentekriebels

Liever luisteren? Klik hier voor de gesproken versie van de column van Marco Frijlink.

Het is lang geleden dat de lente zo miezerig is begonnen als dit jaar. In allerlei opzichten. 

Traditioneel is het begin van de lente het moment voor veel scholen om aandacht te besteden aan seksualiteit. Seksualiteit? Op school? Op de BASISschool? Op Twitter leek heel Nederland wel op z’n kop te staan. Er werden in de Tweede Kamer zelfs vragen over gesteld aan de minister van Onderwijs Wiersma. Die reageerde bewonderenswaardig kalm en duidelijk: “Tegelijk is het wel goed om op jonge leeftijd te leren wat verliefdheid is, wat grenzen zijn, wat wel en niet normaal is als het gaat om aanrakingen, wat seksuele diversiteit is, de verschillen tussen mannen en vrouwen… Want als ze er op school niet over vertellen, waar horen kinderen het dán?” 

Goede vraag. Op het internet waarschijnlijk. Daar vind je als 10-jarige pre-puber immers antwoorden op al je vragen. En natuurlijk, sommige kinderen zullen ervoor bij hun ouders terecht kunnen. En enkele ouders zullen zelfs proactief, zonder dat hun kind erom vraagt, voorlichting geven. Maar heel veel ouders ook niet. Kinderen die goed zijn voorgelicht zijn weerbaarder én beginnen ook nog eens later aan seks. En daarom is het goed dat er op school aandacht aan wordt besteed met goed doordachte en met liefde gemaakte methodes als ‘Kriebels in je buik’.  

Sterker nog, dat vind ik niet alleen, dat vindt de minister niet alleen, dat vinden wij met z’n allen als samenleving. In 2009 nam de Tweede Kamer een motie aan die stelde dat aandacht in het onderwijs voor seksualiteit en seksuele diversiteit van groot belang is voor seksuele weerbaarheid, een veilig schoolklimaat, tolerantie en acceptatie van homoseksualiteit. Dat heeft in 2012 geleid tot een modernisering van de kerndoelen, waaronder kerndoel 38 voor het primair onderwijs. Dat luidt als volgt:  

De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit. 

Elke school is verplicht zich met het onderwijs te richten op het realiseren van de kerndoelen. De Inspectie van het Onderwijs controleert daar ook actief op. Het is voor scholen dus niet de vraag óf ze hier aandacht aan moeten besteden, maar hóe. En daar zegt de wet dan weer niks over, want in Nederland is de autonomie voor scholen om invulling te geven aan hun onderwijs, door artikel 23 van de Grondwet, extreem groot. 

Dat leidt ertoe dat scholen verschillende methodes gebruiken. Naast het al genoemde ‘Kriebels in je buik’, is er bijvoorbeeld ook ‘Veilig Wijs’, en ‘Wonderlijk Gemaakt’, dat vooral door christelijke scholen wordt gebruikt. Voor ieder wat wils dus.  

De minister raadde verontruste ouders aan om te rade te gaan bij de school, de leraar, de schooldirecteur, de onderwijsinspectie of desnoods bij de ouderraad. Dat laatste zou ik zeker niet doen, want de ouderraad heeft daar echt geen idee over, maar het opmerkelijkste was dat de minister vergat de medezeggenschapraad te vermelden. 

Natuurlijk ga je bij vragen eerst naar de leerkracht van je kind en als dat niet werkt ga je logischerwijs naar de directeur van je school. Maar uiteindelijk is je invloed als ouder vormgegeven in de positie van de medezeggenschapsraad op je school, óók bij dit onderwerp. Immers, de keuze voor de te gebruiken methoden is in het primair onderwijs onderdeel van het vierjaarlijks vast te stellen schoolplan, en de medezeggenschapsraad heeft instemmingsrecht op dit plan. En dat is goed, want school wordt gemaakt door personeelsleden en ouders sámen. En de leerlingen natuurlijk, maar die hebben in het primair onderwijs helaas nog geen wettelijk recht om mee te praten over belangrijke keuzes, maar dat is weer een heel ander verhaal. 

Op Twitter was het gelukkig niet alleen maar misère. Sommige leerkrachten trotseerden de soms bizarre en ronduit hatelijke reacties die zij kregen om te vertellen wat er nu echt gebeurt in de klas, met als meest aansprekende voorbeeld: Meester Eddy (dag 1, dag 2 en dag 3). Hopelijk gaat binnenkort de zon weer schijnen, zodat de lente écht kan beginnen.