Onderwijsinspectie

De Onderwijsinspectie is in Nederland verantwoordelijk voor het handhaven van wet- en regelgeving in het onderwijs. De inspectie richt zich hierbij op het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en speciaal (voortgezet) onderwijs.

Taken van de Onderwijsinspectie

In het hele land horen leerlingen erop kunnen te vertrouwen dat de kwaliteit van het onderwijs goed is. Daarom is er de Onderwijsinspectie. Namens het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) houdt de Onderwijsinspectie toezicht op de kwaliteit van het onderwijs. In het onderzoekskader legt de inspectie uit hoe zij dit doen.

De inspectie doet dat door elke vier jaar elk schoolbestuur te bezoeken. Het schoolbestuur moet dan aan de inspectie laten zien dat aan de wettelijke basisvereisten voor besturen wordt voldaan. De inspectie geeft in ieder geval een oordel op gebied van kwaliteitszorg en financieel beheer. Wordt daar niet aan voldaan, dan kan het bestuur een herstelopdracht krijgen.

Inspectie op scholen

Er is geen routine waarbij de inspectie alle individuele scholen onderzoekt of bezoekt. Wel maakt de inspectie elk jaar een prestatie- en risicoanalyse van elke school. Deze analyse bestaat uit basisgegevens over de school (zoals de schooladviezen in het primair onderwijs) en uit eventuele signalen die over de school zijn binnen gekomen bij de inspectie. Op basis van deze analyse kan de inspectie ertoe besluiten om een schoolbezoek af te leggen. Tijdens het schoolbezoek bekijkt de inspectie welk beleid de school voert en hoe dat in de praktijk vorm krijgt, kijkt mee in lessen en voert gesprekken met de schoolleider en leraren.

Op basis van de analyse en het schoolbezoek krijgt de school een beoordeling. De beoordeling van elk bestuur en elke bezochte school is te vinden op de website van de Onderwijsinspectie. Deze beoordeling kan voldoende zijn, waarmee de inspectie vindt dat het onderwijs van goede kwaliteit is. De school kan ook de beoordeling ‘zwak’ of ‘zeer zwak’ geven. Dat zal gebeuren als de leerresultaten ernstig en langdurig tekortschieten en er te korten zijn in de naleving van een of meer bij of krachtens de wet gegeven voorschriften. In dat geval moet de school aan de slag met het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs. Dat gebeurt aan de hand van een herstelplan, die de schoolleiding moet maken. Als er voor langere tijd geen verbeteringen zichtbaar zijn, dan kan de inspectie het dossier overdragen aan de minister van Onderwijs. Die kan er dan toe besluiten om de financiering voor de school stop te zetten.

MR en Onderwijsinspectie

Het kan voorkomen dat de MR (op schoolniveau) of GMR (op bestuursniveau) wordt gevraagd om met de inspectie in gesprek te gaan. Dit kan de inspectie helpen met het vormen van een objectief beeld over de school. De Onderwijsinspectie kan ook kijken naar of er een medezeggenschapsraad is en of de medezeggenschap goed georganiseerd is. Als dit niet goed geregeld is, kan de inspectie hier wat van vinden.

Wanneer de school het oordeel ‘zeer zwak’ krijgt, kan dat hard aankomen. Lang niet elke schoolleider en elke MR ziet dat oordeel aankomen. Hoe dan ook moet de school dan aan de slag met een herstelplan. De MR kan advies- of instemmingsrechten hebben bij onderdelen van dit herstelplan of bij uitwerkingen ervan in concreet beleid. Het is aan te raden dat de MR het gehele herstelplan ter instemming ontvangt. Zo kunnen MR-leden ook meedenken over de te volgen route naar herstel.

VOO en Onderwijsinspectie

De VOO kan MR’s ondersteunen die te maken hebben met een hersteltraject. Zo kunnen we een onafhankelijk oordeel vormen over het herstelplan en de op te stellen beleidsdocumenten die daar waarschijnlijk uit volgen. Voor veel beleidsdocumenten, zoals het schoolplan en de schoolgids, zijn er wettelijke vereisten. Het is bij een onvoldoende oordeel van de inspectie des te meer zaak dat aan deze wettelijke vereisten wordt voldaan. Vraag hiervoor begeleiding aan.

MR’s die lid zijn van de VOO kunnen tevens elke dag e-mailen of bellen met de VOO Helpdesk. MR-leden kunnen al hun vragen over onderwijs en medezeggenschap aan de helpdesk stellen. Is de MR nog geen lid van de VOO? Maak uw MR dan lid van de VOO om van de helpdesk en de vele andere voordelen gebruik te kunnen maken.