Het financiële beleid van de school bestaat uit diverse documenten, zoals de begroting en het jaarverslag. In dit artikel geven we meer informatie over deze documenten en de rol van de MR daarbij.
Het financiële beleid van de school is de geldelijke vertaling van de keuzes die worden gemaakt ten aanzien van het onderwijs. De wensen van de school en de financiële mogelijkheden komen daarin tot uiting.
Onder het financieel beleid kan in ieder geval worden verstaan de (meerjaren)begroting, het formatieplan, de kaderbrief en het jaarverslag. Deze documenten geven een goed overzicht van de gehele financiële status van een school of bestuur.
In de jaarbegroting neemt de school op welke inkomsten er het komende jaar worden verwacht en welke uitgaven hier tegenover staan. De inkomsten worden voornamelijk bepaald door de lumpsum: het bedrag dat de Rijksoverheid overmaakt om het onderwijs te bekostigen, gebaseerd op het leerlingenaantal van de school. Daarnaast zijn er nog een aantal additionele inkomstenbronnen mogelijk, zoals kleine scholentoeslag of geld voor onderwijsachterstandenbeleid. De uitgaven bestaan voor het grootste deel uit personele uitgaven. Daarnaast zal de school bijvoorbeeld lesmateriaal, meubilair en onderhoudsmaterialen moeten aanschaffen. Al deze inkomsten en uitgaven samen vormen de jaarbegroting.
De meerjarenbegroting geeft een inkijkje in de verwachte inkomsten en uitgaven voor de jaren die volgen, vaak 4 of 5 jaar vooruit. De meerjarenbegroting kent een onzekerheidsmarge, omdat overheidsbeleid kan wijzigen, het aantal leerlingen meer of minder kan zijn dan verwacht en personeel meer of minder kan kosten dan verwacht. De cijfers die in de meerjarenbegroting staan opgenomen zijn dus de best mogelijke schatting die het bevoegd gezag maakt.
In het formatieplan staat hoeveel fte (aantal uren) er beschikbaar is voor al het personeel op school en hoe deze fte’s over alle functies binnen de school worden verdeeld. Het bevat een beschrijving van de plaatsen per functie en per salarisschaal. De schoolleiding maakt op basis van de financiële mogelijkheden en de visie van de school keuzes in welk type personeelsleden er nodig zijn. Zo kan er bij extra financiële ruimte bijvoorbeeld meer fte worden toegekend aan leerkrachten, of er kan juist voor worden gekozen om meer fte aan een intern begeleider te besteden.
Het formatieplan is in wezen het belangrijkste bestanddeel van de begroting. Zo’n 80 à 85% van alle inkomsten gaat op aan personeelskosten. Dat maakt dat een goede personeelsplanning essentieel is voor goed financieel beleid.
In de kaderbrief licht het bevoegd gezag toe welke financiële ontwikkelingen er in het komend jaar te wachten staan. De kaderbrief wordt meestal vlak voor of vlak na de zomervakantie opgesteld voor het komende kalenderjaar. Het document bevat niet alleen een overzicht van financiële gegevens, maar laat ook juist de ambities zien voor het komende jaar.
In het jaarverslag legt het bevoegd gezag verantwoording af over het gevoerde beleid. Het jaarverslag bevat gegevens over de school (zoals de resultaten en tevredenheid) en informatie over de financiële stand van zaken.
De MR heeft een informatierecht met betrekking tot de jaarlijkse begroting en bijbehorende beleidsvoornemens op financieel, organisatorisch en onderwijskundig gebied (artikel 8 lid 2a WMS). Ook ontvangt de MR het jaarverslag van de school ter informatie (artikel 8 lid 2c WMS). Op basis van deze documenten kan de MR beoordelen wat de belangrijkste ontwikkelingen zijn geweest van het afgelopen jaar en welke ontwikkelingen er het komend jaar zullen plaatsvinden. Het is voor de MR van belang om beide documenten goed te bestuderen. De personeelsgeleding van de MR heeft een instemmingsrecht met betrekking tot het formatieplan (artikel 12 lid 1b WMS).
Met betrekking tot de hoofdlijnen van het meerjarig financieel beleid heeft de MR een adviesrecht (artikel 11 lid 1b WMS), waarbij de onderwijskundige, personele en materiële belangen schriftelijk goed moeten worden toegelicht (artikel 15 lid 2 WMS). We raden scholen en besturen aan de kaderbrief (indien aanwezig) en de gehele meerjarenbegroting ter advisering voor te leggen. De MR kan dan kijken naar de trends op langere termijn en daar advies over geven. Verder heeft de GMR een adviesrecht met betrekking tot de criteria op basis waarvan het geld over de scholen wordt verdeeld (artikel 16 lid 2b WMS).
De VOO ondersteunt MR’s om hun rol goed te kunnen vervullen, ook met betrekking tot het financieel beleid. Zo verzorgt de MR de cursus MR en Financiën, waarbij de cursisten handvatten krijgen over hun rol met betrekking tot de financiën van de school.
Tevens kan de VOO MR’s direct ondersteunen bij het doornemen van financiële documenten en het stellen van de juiste vragen over deze documenten. De MR kan hiervoor een servicekaart aanvragen. MR’s die lid zijn krijgen 15% korting op cursussen en begeleiding. Nog geen lid? Maak uw MR dan lid van de VOO!
Bram is beleidsadviseur bij de VOO en houdt zich in het bijzonder bezig met medezeggenschap.
Meer over BramOver inkomsten, uitgaven en verantwoording van de school en de rol van de MR.
Bekijk cursus"*" geeft vereiste velden aan
De Wet medezeggenschap op scholen (WMS) is per 1 augustus 2024 op een aantal punten gewijzigd. Naast het oplossen van foutieve verwijzingen naar andere wetsteksten, zijn er twee tekstuele wijzigingen aangebracht.
Op 19 september vindt de eerste VOO Openbaar onderwijsborrel plaats in ons kantoor in hartje Bussum. Tijdens deze bijeenkomst kunnen we onder het genot van een hapje en een drankje bijpraten over de meest recente ontwikkelingen in het onderwijs.
Ontvang wekelijks nieuwe artikelen, tips en exclusieve inhoud over medezeggenschap, of maandelijkse updates over openbaar onderwijs.
"*" geeft vereiste velden aan
