23
mrt
2023
Het is lang geleden dat de lente zo miezerig is begonnen als dit jaar. In allerlei opzichten.
Voor het laatst bewerkt op: maandag 29 augustus 2022
Burgerschap is een verplicht onderdeel van het onderwijs in Nederland. Maar burgerschap uit zich niet alleen in collegebanken of in klaslokalen, maar is zichtbaar in de hele school.
Burgerschap verplicht
De overheid vindt het van groot belang dat elke inwoner leert over de Nederlandse rechtsstaat en dat het onderwijs verbinding en participatie bevordert. Om te zorgen dat iedereen dit meekrijgt, is burgerschap een belangrijk onderdeel van het onderwijs in Nederland. Sinds 2006 geldt deze wettelijke opdracht voor scholen. Elke school in Nederland heeft de verplichting om een visie te ontwikkelen en uit te werken rondom burgerschapsonderwijs, de opbrengsten hiervan te evalueren en verantwoording hierover af te leggen in het schoolplan en de schoolgids.
Hoe scholen invulling geven aan de burgerschapsopdracht, is in grote mate aan de scholen zelf. De Rijksoverheid bepaalt bijvoorbeeld niet welke lesmaterialen scholen moeten gebruiken en welke inhoudelijke lesstof getoetst moet worden.
Burgerschapsopdracht
Scholen hebben een aantal algemene taken rondom burgerschap. Scholen moeten actief burgerschap en sociale cohesie bevorderen op doelgerichte en samenhangende wijze, waarbij he onderwijs zich in ieder geval op een drietal aspecten richt.
Deze drie aspecten zijn: (1) het bijbrengen van respect voor en kennis van de democratische rechtsstaat, (2) het ontwikkelen van de sociale en maatschappelijke competenties die de leerlingen in staat stellen deel uit te maken van en bij te dragen aan de pluriforme, democratische Nederlandse samenwerking en (3) het bijbrengen van kennis en respect over verschillen in godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, afkomst, geslacht, handicap of seksuele gerichtheid alsmede de waarde dat gelijke gevallen gelijk behandeld worden.
Burgerschap in de school
Vaak denkt men bij burgerschap aan lessen over de Nederlandse waarden, de rechtsstaat en respect voor elkaar. Burgerschap is ook onlosmakelijk verbonden met lessen in het onderwijs hierover. In het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs zijn er verschillende termen voor het vak: Burgerschap, Maatschappijleer of Maatschappijwetenschappen. Voor in de les geeft ProDemos het gratis boek ‘Handschap Burgerschapsonderwijs. Voor het voortgezet onderwijs’ uit.
Naast les over burgerschap, is het van minstens even groot belang dat burgerschap leeft in de school. Bijvoorbeeld door een leerlingenraad of ouderraad in te stellen, door de medezeggenschap serieus te nemen en de school te zien als democratische entiteit.
Janny Arends
Senior beleidsadviseurJanny is senior beleidsadviseur bij de VOO en houdt zich in het bijzonder bezig met medezeggenschap.
Meer over JannyMR en Schoolplan
Tijdens deze cursus leert u meer over hoe de MR invloed kan uitoefenen bij het vaststellen van het schoolplan.
Bekijk cursusInschrijven voor onze nieuwsbrieven
Raadpleeg de VOO Helpdesk
Voor alle vragen over onderwijs en medezeggenschap kunnen leden van de VOO terecht bij de helpdesk.
HelpdeskIn de Week van Openbare Scholen staan gelijkwaardig, vrijheid en ontmoeting en de slogan 'Openbare scholen – waar verhalen samenkomen' centraal. Deze kernwaarden en slogan zijn de basis van het actief pluriforme karakter van de openbare scholen.
