Het is weer zover. De lente is begonnen, maar zoals bijna elk jaar is er nog veel op aan te merken. Te koud, te nat, te instabiel. Het is net de Staat van het Onderwijs. Elk jaar in april presenteert de Inspectie van het Onderwijs onder die noemer haar bevindingen in een lijvig rapport. Ook dit jaar is het weer raak, met nog ronkender bewoordingen dan vorige editie...
Onze helpdesk is niet beschikbaar van maandag 29 april tot en met vrijdag 3 mei, evenals donderdag 9 en vrijdag 10 mei 2024.
Voor het laatst bewerkt op: zondag 16 juli 2023
Armoede is helaas een hardnekkig probleem, ook in het onderwijs. Kinderen van armere ouders hebben vaak slechtere schoolprestaties, worden uitgesloten van deelname aan activiteiten en worden soms gepest vanwege het lage huishoudinkomen. Lees hier meer over wat scholen daaraan kunnen doen.
Wat is armoede?
Vaak denken mensen bij armoede niet aan Nederlandse gezinnen of kinderen. Toch is in Nederland ook sprake van structurele armoede, wat betekent dat deze mensen niet normaal mee kunnen doen in de Nederlandse samenleving vanwege financiële problemen. Zowel voor volwassenen als kinderen heeft dit grote gevolgen. In Nederland leven, blijkt uit onderzoek van het Centraal Planbureau, zo’n 230.000 kinderen in armoede, dat is zo’n 7,1% van alle kinderen in Nederland.
Er zijn veel negatieve gevolgen van het in armoede leven als kind. Op school zijn er negatieve effecten op de cognitieve ontwikkeling en leerprestaties van kinderen. Dit betekent dat kinderen die in armoede opgroeien vaak niet hun potentie kunnen ontwikkelen, waar kinderen van rijkere ouders dat wel kunnen. Bijvoorbeeld omdat kinderen van ouders met weinig geld geen bijles kunnen krijgen, minder goede schoolmaterialen moeten aanschaffen of na school moeten werken. Kinderen die opgroeien in armoede hebben een hogere kans om later zelf in armoede te leven. Door gelijke kansen voor kinderen te creëren, worden de negatieve gevolgen beperkt. Dat is een verantwoordelijkheid voor de overheid, de school en de samenleving als geheel.
Initiatieven vanuit school
Steeds vaker zien we gelukkig initiatieven vanuit school om te doen wat ze kunnen. Het oplossen van de grote kansenongelijkheid ligt bij de overheid, maar scholen zijn een uitstekende bron om de problemen te signaleren en waar mogelijk te tackelen. Een school kan in ieder geval:
- kinderen altijd meenemen bij alle schoolactiviteiten (sinds 1 augustus 2021 verplicht);
- het liefst geen vrijwillige ouderbijdrage meer heffen en activiteiten vanuit de overheidsbekostiging betalen;
- in gesprek gaan wanneer vermoedens zijn dat een kind beperkt wordt in zijn leren door te weinig financiële middelen thuis;
- een melding maken bij de gemeente/ouders doorverwijzen naar de gemeente voor hulp bij armoede (veel gemeenten hebben armoederegelingen die kunnen helpen);
- armoedebeleid in het schoolplan opnemen;
- het organiseren van schoolontbijt en/of -lunch.
Armoede en de MR
Uit onderzoek van de VOO blijkt dat slechts 7,5% van de scholen armoedebeleid heeft geformuleerd. De VOO denkt dat scholen hier veel meer over kunnen nadenken. De medezeggenschapsraad (MR) op school kan een belangrijke rol spelen in het helpen formuleren van dit beleid. Bijvoorbeeld door het gebrek hierover aan te gaan met de schoolleider of door het schrijven van een initiatiefvoorstel.
VOO en armoede
Heeft u vragen over wat u op school kunt doen om armoede tegen te gaan? Neem dan als VOO-lid contact op met de VOO Helpdesk en we helpen u graag verder.
Janny Arends
Senior beleidsadviseurJanny is senior beleidsadviseur bij de VOO en houdt zich in het bijzonder bezig met medezeggenschap.
Meer over JannyInschrijven voor onze nieuwsbrieven
"*" geeft vereiste velden aan
Raadpleeg de VOO Helpdesk
Voor alle vragen over onderwijs en medezeggenschap kunnen leden van de VOO terecht bij de helpdesk.
HelpdeskAls reactie op de aanpassingen in de Wet medezeggenschap op scholen (WMS) per 1 augustus 2023, hebben Tweede Kamerleden Stoffer en Pijpelink een amendement voorgesteld dat deze week met algemene stemmen in de Tweede Kamer is aangenomen. Dit amendement op een onderdeel van de Reparatiewet OCW voor het jaar 2023-2024, versterkt de informatiepositie van de medezeggenschapsraad en brengt de tekst van de WMS op dit punt in lijn met de tekst in de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW).
Blijf op de hoogte van de laatste updates met onze nieuwsbrief!
Ontvang wekelijks nieuwe artikelen, tips en exclusieve inhoud over medezeggenschap, of maandelijkse updates over openbaar onderwijs.
"*" geeft vereiste velden aan