Pesten

Pesten heeft een groot effect op leerlingen. Niet alleen op het moment zelf, maar gepest worden kan langdurige lichamelijke en psychische klachten veroorzaken. Alleen als alle betrokkenen samenwerken, kan pesten verminderen. Lees hier meer over hoe dat kan.

Het verschil tussen plagen en pesten

Plagen en pesten zijn twee verschillende begrippen. Plagen is vaak niet slecht bedoeld, terwijl pesten gaat over het moedwillig beschadigen van een ander. Plagen gebeurt spontaan, het duurt niet lang en het gebeurt niet dag in dag uit. Bij plagen ben je gelijk aan elkaar; niemand is de baas. Ook liggen de rollen niet vast: de ene keer plaagt de een, de andere keer plaagt de ander. Het kan gezien worden als leuk of grappig.

Pesten is van een heel andere orde. Het is een vorm van geestelijke en/of lichamelijk mishandeling. Dat kan zijn omdat iemand dagelijks wordt uitgescholden en zich daarom minderwaardig gaat voelen: iets waar een kind zijn hele leven last van kan hebben. Het kan ook lichamelijk zijn, door vechtgedrag en soms zelfs met de dood tot gevolg. Het mag dan ook nooit getolereerd worden als dit gebeurt, maar moet strenge gevolgen hebben.

Oorzaken van pesten

Vaak is het zo dat degene die anderen pest ontevreden is over zijn of haar eigen situatie. Dat kan worden veroorzaakt dor problemen thuis, de situatie op school of een combinatie van de twee. Het ontevreden gevoel wordt geuit door een ander te pesten. Degene die pest maakt van die andere persoon als het ware een ‘verliezer’, waardoor degene die pest zich een winnaar zal voelen. Kinderen pesten soms ook om hun eigen populariteit te vergroten, of om te voorkomen dat ze zelf gepest worden. Het pesten wordt vaak in stand gehouden doordat een groep leerlingen ‘meeloopt’ of toekijkt terwijl het pesten plaatsvindt. Het kan ook zijn dat het kind thuis discriminerende opmerkingen hoort over bepaalde groepen en het daardoor gerechtvaardigd lijkt deze mensen te pesten.

Online pesten

Steeds vaker gebeurt pesten ook online, via sociale media en andere online kanalen. Dit wordt ook wel cyberpesten genoemd en het is vaak heel makkelijk om iemand online te pesten. Je ziet elkaar namelijk niet en het kan vaak anoniem. Kinderen kunnen hier heel ver in gaan, geheel zonder dat ouders, leerkrachten of medewerkers van de tussenschoolse opvang dit door hebben. Wees dus te allen tijde alert op dergelijke praktijken en praat erover met kinderen als het vermoeden bestaat van online pestgedrag. Kijk naar mogelijke signalen, zoals giechelen, groepsvorming en stiekem gedrag.

Gevolgen van pesten

Gepest worden heeft grote gevolgen voor kinderen. Het is dan ook belangrijk deze gevolgen in kaart te brengen. Gevolgen wanneer je wordt gepest kunnen zijn:

• je hebt het gevoel dat je alle fout doet en niks goed kan doen;
• je bent of voelt je soms heel alleen en heel verdrietig;
• de resultaten op school kunnen erg achteruit gaan;
• je bent bang om naar school te gaan;
• je maakt moeilijk nieuwe vrienden en wil dit ook niet;
• slapen is lastiger geworden omdat je blijft denken aan het pestgedrag;
• je gaat geloven wat de kinderen die je pesten over jou zeggen.

Daarnaast zijn er natuurlijk ook gevolgen voor degene die pest. Die kunnen elke keer anders zijn, zoals:

• andere kinderen zijn bang voor je geworden;
• je hebt eigenlijk niet veel echte vrienden of vriendinnen;
• een schuldgevoel omdat je anderen pesten, maar zonder dat je weet hoe te stoppen.

Gevolgen kunnen er ook zijn voor de hele groep of klas, naast voor degene die pest en degene die wordt gepest:

• er heerst een ongezellig en onveilige sfeer in de klas;
• sommige kinderen doen niet meer goed mee in de les omdat ze het niet leuk vinden in de klas;
• andere kinderen uit de groep voelen zich rot omdat ze wel tegen het pesten in willen gaan, maar dit niet kunnen of durven.

Acties ondernemen van school

Er zijn een aantal acties die een school kan en zou moeten doen op het gebied van pesten:

• de school moet een standpunt innemen ten aanzien van pesten (waarom is het slecht);
• de school moet een pestprotocol opstellen (een lijst met regels en afspraken ten aanzien van pesten), als onderdeel van het veiligheidsbeleid;
• de school moet het pestprotocol zichtbaar op school ophangen;
• degene die pest moet op zijn gedrag stevig worden aangesproken, net als de eventuele meelopers;
• de schoolleiding, docenten, medewerkers van de tussenschoolse opvang en leerlingen moeten met elkaar optrekken om pesten aan te pakken.

Pesten en de MR

Het pestprotocol dient te worden opgenomen in het veiligheidsbeleid. Dit veiligheidsbeleid wordt beschreven in de schoolgids, welke ter instemming wordt voorgelegd aan de MR.