Lerarentekort

Het kan voorkomen dat er op school te weinig leerkrachten of docenten zijn om goed les te kunnen verzorgen aan de leerlingen. Er zijn dan verschillende mogelijkheden om dit probleem te tackelen.

Hoe ontstaat het lerarentekort?

Er zijn verschillende oorzaken te benoemen voor het ontstaan van het lerarentekort. Allereerst is er de jaarlijkse griepgolf, die er al vaak voor zorgt dat leerkrachten en docenten niet op school les kunnen geven. Maar ook buiten de griepperiode kunnen leraren ziek uitvallen waardoor een klas geen les kan krijgen. Dit type tekort is een tijdelijk tekort: als mensen weer beter zijn, zou er immers geen tekort meer zijn.

Maar het tekort aan leerkrachten en docenten komt niet alleen door uitvallen door ziekte. Er zijn simpelweg te weinig afgestudeerde leraren die een bevoegdheid hebben om alle vacatures in het onderwijs op te kunnen vullen. De vraag is veel groter dan het aanbod. In het voortgezet onderwijs is dit vooral te zien bij vakken als Duits, Frans, informatica, exacte vakken en klassieke talen. Steeds vaker staan er dan ook onderwijsassistenten, studenten en zij-instromers voor de klas. Dit kan een tijdelijke oplossing zijn, maar het is uiteraard niet de bedoeling om niet-bevoegden lang les te laten geven.

Welke oplossingen zijn er voor het lerarentekort?

Een deel van de oplossing ligt op het landelijk niveau. Er wordt geprobeerd om lerarenopleidingen aantrekkelijker en goedkoper te maken. Daarnaast wordt gewerkt aan een beter salaris en betere arbeidsvoorwaarden. Ook het makkelijker mogelijk maken voor zij-instromers om hun onderwijsbevoegdheid te halen kan bijdragen aan het bestrijden van het tekort aan leraren.

Het bedrijfsleven springt in op het tekort aan docenten. Meesterbaan, uitzendbureau onderwijs en andere organisaties spelen hierop in. Zo is er bijvoorbeeld een invalpool basisonderwijs. Ook zijn er andere platforms die voor invallen basisonderwijs een vraag en aanbod “ontmoetingspunt” betekenen. Toch vergt het vaak veel inspanningen om een beschikbare invalkracht te vinden. Dit kost tijd en geld.

Hoe om te gaan met een lerarentekort op school?

Daarnaast is het ook van belang dat individuele scholen en schoolbesturen weten hoe ze om moeten gaan met het tekort aan leraren. Zo kunnen scholen ervoor kiezen om bijna afgestudeerde studenten aan te trekken, zodat de student zeker is van een baan en de school zeker is van een leerkracht voor de komende jaren. Voor jonge docenten is het ook van belang dat er groeiperspectief binnen de onderwijsorganisatie is. Dat zorgt ervoor dat ze minder snel vertrekken naar een andere sector.

Soms kan het noodzakelijk zijn om klassen groter te maken dan je als school wil dat ze zijn. Op die manier kan er minder aandacht zijn voor individuele leerlingen en is het ook voor leerkrachten drukker, maar zo kunnen wel alle leerlingen nog een vorm van les krijgen. Dergelijke klassenvergrotingen brengen het risico met zich mee dat leerprestaties van leerlingen en het werkplezier van leraren minder wordt.

Welke oplossingen zijn er mogelijk op klasniveau?

Je kunt samenwerken met ouders, het bedrijfsleven en andere (externe) professionals. Op deze manier kun je kinderen kennis laten maken met allerlei onderwerpen. Je mensen uit jouw netwerk vragen om hun passie of expertise te delen met de leerlingen. Deze workshops/presentaties/leermomenten moeten wel door een docent worden begeleid omdat niet iedereen zelfstandig les mag geven. Een gediplomeerd vakdocent mag dit wet.

Maar ook door ICT op een slimme manier in te zetten kun je als leraar efficiënter met de beschikbare tijd omgaan. Mondelinge gegeven instructies kunnen op digitale wijze worden opgevolgd. Er kan dan op afstand worden ingespeeld op eventuele knelpunten. Ook kunnen leerlingen die aanleg en/of interesse tonen op bepaalde gebieden, via een digitale weg extra uitdaging worden geboden.

Bestanden

Rijksoverheid - Handreiking Lerarentekort primair onderwijs

1,65 MB

Download PDF