Bevoegd gezag

Het ‘bevoegd gezag’ is vaak een begrip wat voor verwarring kan zorgen. Bevoegd gezag slaat op degene die bevoegd is gezag uit te oefenen binnen de onderwijsinstelling.

Wie is het bevoegd gezag?

Het bevoegd gezag is degene of zijn degenen die de besluiten nemen voor de onderwijsinstelling. In veel belangrijke onderwijswetten, waaronder de Wet medezeggenschap op scholen (WMS) wordt de term ‘bevoegd gezag’ gebruikt. In de Wet op het primair onderwijs (WPO) wordt de term ‘bevoegd gezag’ nader geduid. Er wordt in de wet onderscheid gemaakt tussen openbare scholen, bijzondere scholen en samenwerkingsscholen.

Bij openbare scholen zijn er vier mogelijkheden wie het bevoegd gezag is. Allereerst zijn dit de burgemeester en wethouders, een krachtens de betreffende gemeenschappelijke regeling bevoegd orgaan, een openbaar rechtspersoon (zie artikel 47 WPO) dan wel een stichting (zie artikel 17 en 48 WPO). Voor bijzonder scholen is de rechtspersoon als in artikel 55 WPO uitgelegd gezien als bevoegd gezag. En voor samenwerkingsscholen geldt een stichting bedoeld in artikel 17d WPO.

Wat betekent deze definitie precies voor op school?

Het bevoegd gezag is in het grootste gedeelte van de gevallen het college van bestuur van de stichting of vereniging van een groep van scholen. Het is degene of zijn degenen die de dagelijkse leiding hebben over de school. De schoolleiding, op het niveau van de individuele school, is niet per definitie het bevoegd gezag. De schoolleiding vertegenwoordigt het bevoegd gezag op het niveau van de school, maar maakt er formeel dus geen onderdeel van uit.

Is de statuten van de stichting worden de rechten en plichten van het bevoegd gezag/het college van bestuur beschreven. Ook staat daar meer over de verhoudingen met de raad van toezicht. Daarnaast worden in het managementstatuut afspraken gemaakt over de verhouding tussen college van bestuur en schoolleiders.

Wie is de gesprekspartner van de MR?

Los van al deze juridische termen, is het voor een medezeggenschapsraad (MR) van belang te weten wie de gesprekspartner is. Het bevoegd gezag wordt dus gedefinieerd als het college van bestuur of een andere benaming die de dagelijkse leiding heeft over de stichting waar de MR onderdeel van uitmaakt. De GMR is de gesprekspartner van het bevoegd gezag/het college van bestuur. Zij spreken met elkaar over zaken die alle onderliggende scholen binnen de stichting aangaat.

Op het niveau van de school spreekt de schoolleiding namens het bevoegd gezag en is bevoegd om besluiten te nemen voor het bevoegd gezag op het niveau van die school. Voor dergelijke besluiten overlegt de schoolleiding met de MR. Elke school (met een eigen BRIN-nummer) is verplicht om een medezeggenschapsraad te hebben. Soms komt het voor dat er één schoolleider voor twee of meer scholen is. Ook dan moet de schoolleider met de MR’s apart in gesprek over het beleid voor die specifieke school.

Bevoegd gezag en MR

Conform de WMS heeft de MR ook verschillende rechten ten aanzien van het bevoegd gezag. Deze rechten zijn ingebouwd zodat de MR invloed kan hebben op wat voor bestuurders er bij de stichting actief zijn. Als er een bestuurder wordt aangesteld, moet er een sollicitatiecommissie worden ingesteld. In deze sollicitatiecommissie moet ten minste één lid afkomstig van de personeelsgeleding en één lid afkomstig van de ouder- en leerlinggeleding komen (artikel 8a WMS). De MR kiest zelf wie er namens de MR in deze commissie komt te zitten.

Daarnaast heeft de MR als geheel een adviesbevoegdheid bij het vaststellen van de competentieprofielen van de leden van het bestuur (artikel 11 lid 1q). Dit betekent dat wanneer er een nieuwe bestuurder wordt aangenomen, eerst moet worden vastgesteld waar deze bestuurder aan moet voldoen. Een voorstel hiervoor wordt naar de MR ter advisering verzonden.

VOO en bevoegd gezag

Heeft u een vraag over wie het bevoegd gezag is binnen uw onderwijsorganisatie? Of heeft u vragen over de statuten van de stichting of het managementstatuut? VOO-leden kunnen contact opnemen met de VOO Helpdesk voor alle vragen over medezeggenschap en onderwijs.

Om de verhoudingen tussen bevoegd gezag, medezeggenschap en raad van toezicht te verduidelijken biedt de VOO de cursus Relatie MR, bevoegd gezag en RvT. U kunt zich als MR-lid inschrijven voor deze cursus, maar we kunnen deze cursus ook verzorgen voor de MR als geheel.